|
عشق آمد و آتش به همه عالم زد
پس از انتظاری نسبتا طولانی دل شکسته اکران شد.نمی دانم اینکه با استاد رویین تن کلاس گذرانده بودم (هر چند کوتاه ) علت رفتنم به سینما بود یا چیز ذیگر اما رفتم.نه محدودیت سینماهای اکران کننده و نه نداشتن کارت طرح ونه سوز سرمایی که از امروز شروع شده است هیچکدام نتوانست مانع رفتنم شود اینرا گفتم تا بگویم بخاطر اینگونه رفتن نه جانبدارانه و نه طرفدارنه رفتار نمی کنم ونظرم را خیلی باز در مورد فیلم می گویم:
هندی مابانه بودن فیلم قدری آزار دهنده است . هر کس را درهر جا که لازم است حاضر می بینیم . در اواسط فیلم، پس از طی مسافتی با خودروی نفس به دیدن هر کدام از افرادی که قرار است امیر علی یا نفس نشانشان بدهد می رویم اما در یک چهارم پایانی همه آن افراد هر جایی حاضرند . عین فیلمهای هندی .
بازی بیتا بادران در نشان دادن لحظه ورود عشق بسیار زیباست.البته دکوپاژ بی نقص فرو رفتن شهاب حسنی در حوض آب و ایستادن بیتا بادران زیر باران با موسیقی که انتخاب شده است، حرف ندارد.
در سکانسی که پدر نفس سراغ امیر علی می آید هیچ نقص و عیبی نهفته نیست .
لازم نیست که توضیح دهیم آیا امام حسین (ع) سراغ پدر نفس رفته است یا رفتارهای نفس او را به این مرحله رسانده است . چه رفتار نفس خود می تواند منشاء در نوع حضور ائمه در زندگی ما باشد.
عدم بازگویی هر اتفاق دیگری که افتاده باشد خلاء فیلم نامه محسوب نمی شود.
دستمایه فیلم، موضوعی امروزی و جوان پسند (البته از نوع دانشجویی)است . برای انجام کار تحقیقی این الزام وجود دارد که این دو سرو کارشان به هم بیفتد و این باور پذیر است .
آنچه محل مجادله می تواند باشد اینست که این فیلم در صدد بیان چیست؟
دو فرض محتمل است :
1- سینماگر می خواهد بگوید که خیر وشر؛ خوبی وبدی ؛ حق و باطل و در یک کلام امام حسین (ع) و یزید می توانند با درک متقابل از هم به صلح برسند .
2- فیلم کاری به مصاف دیر پای حق و باطل ندارد . این فیلم در صدد بیان این نکته است که بیشتر ما انسانها با تصورات و توهمات غلط از یکدیگر به سر می بریم.
نفس ادامه خط یزید نیست . او برداشت غلطی از طرفداران نظام دارد و با توضیح می تواند در ردیف همانها قرار گیرد . هرجای فیلم که امیر علی از خودش و تبارش و از عدم چپاول کشور می گوید ( در کارگاه وقتی توضیح می دهد که از سهمیه خانواده شهدا استفاده نکرده اند)نفس سکوت می کند و از حمله و تمسخر دست بر می دارد .
درست است که بین حق و باطل هرگز جمع نخواهد شد و امام حسین(ع) هرگز با یزید بیعت نخواهد کرد اما اینطور هم نیست که برای هر کس که تصور قابل اصلاحی از طرفداران نظام پیش آید مجاز هستیم مرز میان حق و باطل را بین خود و او بکشیم.
اشکلات فیلم کم نیست و این قابل بخشش است چه کارگردان اولین فیلم مهمش را ساخته است.
مثلا در مقابل کلانتری یوسف آباد خودروی گلف می ابستد و به صحنه نگاه می کنند .
دکوپاژ صحنه عزاداری نیز با آنهمه شمع روشن نامانوس است.
فیلم نامه نیز از جهت باور پذیرنبودن ارتباطات آدمها و بهم رسیدنشان لطمه شدید خورده است .
اینکه دوست پدر امیر علی اتفاقا با او همسنگر بوده و اتفاقا در رشته ای تحصیل کرده که بعدها امیر علی در آن رشته وارد دانشگاه شده و اتفاقا او در همان دانشگاهی تدریس می کند که امیر علی حضور دارد و اتفاقا ...
در حالیکه حذف این موضوع نقصانی در فیلم نامه پدید نمی آورد.
کاراکتر مادر امیر علی پرداخته نشده است و به دل نمی نشیند. فیلم از سویی نشان می دهد که امیر علی چقدر به مادرش نزدیک است ( در مراسم خواستگاری مانند چند جای دیگر فیلم از او می خواهد که شروع به سخن کند)بعد همین مادر و پسر بسیار نزذیک به هم چنان با رفتار و اندیشه هم بیگانه می شوند که گویی امیر علی به جای پدرش مدتها از مادرش دور بوده و خلقیات او را نمی شناسد.
مشکل دیگر فیلم اینست که مانند فیلمهای مشابه که کارگردانهای منتسب به نظام یا علاقه مند به نظام
می سازند ؛ دچار از" مایه خوردن" شده است .
پدر نفس چند جا ظاهرا امیر علی را و در واقع منتسبان به نظام را که امیر علی تابلوی آنهاست؛ یابو(چند جا مبهم و در مراسم خواستگاری صریحا) خطاب می کند
( نگذریم که یابو نامیدن موتورسیکلت توسط نفس و حتی در مراسم خواستگاری اصلاح لفظ پدرش به اینکه یابو یعنی موتور سیکلت امیر علی ، قابل قبول نیست و مضحک است).
نفس در کارگاه با جیغ و گریه به نظام (ظاهرا به امیر علی ) می تازد وباورهای مردم را آسیب دیده از سوی نظام می داند (البته در ادامه نیز این اتهام با توجه به نوع پایان فیلم رفع نمی شود )
گویی سینما گران از این دست؛ قصد تعاملی با آندسته از بینندگانی را دارند که در ازای شنیدن چند فحش به نظام و طرفداران نظام؛ قبول می کنند، فیلم را تا پایان همراهی کنند.و لابد سینماگر فرض گرفته که دوستداران نظام بخاطر پایان مطلوب فیلم این امتیاز را به افراد معلوم الحال سینما رو می دهند که چند فحش نثار نظام شود(قطعا چون هیچ فیلمی بدون مجوز ارشاد اکران نمی شود، هر دو دسته یقین دارند که این چند فحش و رفتار نامربوط گذراست و پایان فیلم به دلخواه طرفداران نظام خواهد بود. لیکن مشکل اینجاست که اینگونه ساختن ها کلیشه ای و دستمالی شده است و حتی مخالفان نیز دل به چند فحش زود گذر خوش نمی کنند.
معایب فیلم در زمینه های فیلم نامه ؛ ساخت و تدوین را گفتیم.
از بازی خوب بیتا بادران و بازی نچسب مادر امیر علی گفتیم . اما اگر حرف آخر را نگوییم این نقد ناتمام
می ماند و آن اینکه شجاعت علی رویین تن در پرداخت چنین دستمایه ای ستودنی است . این عشق به امام حسین (ع) است که شوری دراو بوجود آورده است تا حماسه کربلا و تاثیر این حماسه در اعماق زندگی ایرانیان را با پیرنگی امروزی؛ دوباره بر صفحه نقر ه ای جان ببخشد.
و بیش از او این حماسه عظیم کربلا ست که تا تاریخ هست خواهد درخشید و آثار مثبت و با برکت خود را بر همه جنبه های زندگی بشریت نثار خواه کرد .همچون بارش باران بدان گونه که با ورود مبارک عشق بر سر نفس باریدن گرفت و امیر علی را در خود مستغرق نمود.
آری عشق هر جا پا نهد شوری خواهد انگیخت تماشایی .
والسلام
|
