مداخله یا نظارت
حرف اول- عمده سینما گران از دولت فقط نظارت را طالبند آنهم با حد و مرزی که ایشان تعیین می کنند و آنچه را که دخالت می نامند طرد می کنند.
گفتم عمده سینماگران؛ زیرا دسته ای نیز وجود دارند که کاملا همسو با سیاستهای ارشاد هستند و تمایل دارند با هماهنگی ارشاد وسایر دستگاههای حاکمیتی فیلم بسازند.
از آن سو ارشاد قائل به صرف نظارت است و از آن دفاع می کند و دخالت را رد می کند ؛ اما حیطه آنرا وسیع تر از آنچه سینما گران ترسیم می کنند می بیند.
به عبارت دیگر می توان گفت که هر دو سوی قضیه کاملا در آنچه از آن دفاع
می کنند محق هستند و این مساله جا افتاده ای است .
همانطور که گفته شد آن دسته از سینماگران معترض قائل به اینند که ارشاد در مرز نظارت نمی ماند و دخالت نیز می کند و ارشاد به طور طبیعی دفاع می کند که فقط نظارت را اعمال می کند.
***
حرف دوم- باید دانست که مراجعه به لغت نامه و دیدن معانی دو واژه نظارت و دخالت نیز مشکلی را حل نمی کند.زیرا در تئوریک قضیه نکته ای نهفته نیست.معضل از زمانی رخ می نماید که وارد حیطه اجرا می شویم.
***
حرف سوم- علت دخالت ارشاد عدم اعتماد به اهالی سینماست .چرا به همه سینماگران اعتمادنمی شود؟ این اعتراض از سوی برخی سینماگران به کرات مطرح می شود.
برخی اصرار دارند که توجه دهند چون سینماگران از اهالی این کشور هستند اینجا رشد کرده اند . اینجا سینما آموخته اند و اینجا فیلم ساخته اند تا سینماگر شده اند؛ بنابراین باید ارشاد به ایشان اعتماد نماید
در حالیکه این دسته به نگرانی ارشاد توجه نمی کنند.ارشاد همانقدر که تردیدی ندارد سینماگران از خارج نیامده اند تردید ندارد که مبحث فساد، موضوعی فرامرزی است و ایرانی و غیر ایرانی نمی شناسد .
یک ایرانی همانقدر می تواند موجدفساد و زمینه های آلودگی جوانان باشد که یک غیر ایرانی.
فراموش نکرده ایم که پس از ورود سی دی های مستهجن از آنسوی مرزها ؛ بلافاصله شاهد سی دی مستهجن تولید شده در داخل کشور بودیم.
آری سینمای ما خط قرمز بسیار دارد.زیرا ابعاد فساد گسترده است.
زمانیکه اخبار واصله از محیط های هنری برای مقامات ارشاد خوشایند نیست ؛ اطمینان نیز به دوعلت سلب می شود:
اولا- به صورت طبیعی زمانیکه گزارشاتی می رسد که گروههایی از هنرمندان با جمع شدن به دور هم یا سر صحنه فیلمبرداری ، رعایت حدود شرعی را نمی نمایند ؛ موجبات سلب اطمینان پیش می آید.
ثانیا- با وجود روحیه تعمیم دادن مسائل که در ایرانیها امری شناخته شده است با دیدن نشانه هایی از فساد؛ چه اطمینانی وجود دارد که در سایر زمینه ها ایجاد فساد ننمایند؟
خاطرم هست برای ساخت فیلم کوتاه بازنده با مالک ملکی قدیمی و دور حوضی مذاکره می کردم .ابتدا امتناع می کرد و می گفت در مورد مشابهی خواهرش منزل خود را در اختیار گذاشته و هنرمندان رعایت حریم شرعی را ننموده اند لذا دیگر هرگز مرتکب اشتباه نخواهد شد.
بهر حال معترضین باید توجه داشته باشند که بی بند و باری ، بسیار زود سلب اعتماد خواهد نمود.
نکته مهمی که در این بررسی نباید از نظر دور بماند ساختار سینماست . سینما به جهت ابعادی که دارد زمینه ها و امکانات بسیاری را برای ارائه نیاز دارد. نیاز به مجوزهای گوناگون در شروع کار ؛ اکسسوار پر هزینه در مرحله ساخت فیلم و مقدمات پرخرجتر برای نمایش(سالن –اکران-مخاطب)
باید دانست که هرچه حضور افراد ارائه دهنده ی امکانات فوق بیشتر باشد دخالت مواضع فکری و عقیدتی نیز بیشتر خواهد بود.
***
حرف چهارم -اما گاه شاهدیم که دخالت درفیلم سازیهای با زمینه های سیاسی و اجتماعی نیز بروز می کند.
علت چیست؟
بزعم نگارنده ، علت اینست که علاوه بر اینکه در ایران همه مردم اهل سیاست و اعمال نظر هستند و مایلند همه چیز آنطور که ایشان می بینند ترسیم شود،آزادی لازم برای ابرازعقاید دیگرغیراز آنچه مورد پسند طیفهایی از حاکمیت است وجود ندارد همانطور که در مقاله دیگری در همین وبلاگ گفته ام برخی خود را فرا جناحی دانسته و اعلام می کنند که از یک جناح خاص فکری یا عقیدتی دفاع نمی کنند اما در عمل این اتفاق می افتد زیرا آنان اعتقاد دارند که جناحی که مطابق میل ایشان سخن می گوید و موضع می گیرد جناحی نیست بلکه ارزشی است.
خاطرم می آید در سالهای دور که عضو پایگاه بسیج بودم . در خصوص پاره ای رفتارهای برخی از اعضاء؛ موضع سر سختی اتخاذ می نمودم . یک شب در جلسه بسیج یکی از کسانی که خود رفتارش مورد انتقاد بود وقتی با اعتراض من به رفتار فرد ثالثی مواجه شد گفت او چون سوسول نیست نباید مورد اعتراض قرار گیرد و هر کاری که می کند درست است!!
این مثال را زدم تا بگویم سطح فکری این طیف به همین میزان سطحی است .
معیار این جماعت برای توزین رفتارها در درجه اول خودی و غیر خودی بودن افراد است .
مشکل دیگرکشور ما توسعه نیافتگی است . اغلب مناسبات همچنان ریشه درهنجارهای سنتی دارند.همچنان غالب افراد بر اساس سفارش و توصیه بالا می آیند. هنوز سازو کاری وجود ندارد که فقط خلاقیت های برتربروز نمایند...
ادامه این بحث بماند تا بعد
|